حجاب و عفاف
حجاب و عفاف و حیا و ستر و پوشـش، تـدبیري است که خود زن با یک نوع الهام براي گرانبها کردن خود و حفظ موقعیت خویش در برابر مرد به کار برده است.
ویژگی های عفاف:
۱- خصلتی انسانی است.
۲-حالتی درونی است.
۳-نشانه های بیرونی دارد.
۴-در رفتار و گفتار بروز می‌کند.
۵-با رفتار و نشانه های متناقض سازگار نیست.
۶-نه از موضع ناتوانی بلکه از بلندای عزت و اقتدار، صورت می بندد.
عفاف خویشتن داری با علائم و نشانه های رفتاری و گفتاری است و وجود آن بستگی به وجود نشانه‌های آن دارد پس حفظ عفاف بدون رعایت نشانه‌های آن ممکن نیست.
عفت نمی‌تواند یک امر صرفاً درونی باشد و هیچ علائمی بیرونی نداشته باشد.
بخشی از تفاوت در نشانه‌های خویشتن داری زن و مرد، از تفاوت در خلقت آنها سرچشمه می‌گیرد و یکی از نشانه‌های عفاف، پوشش است.
عفاف بدون رعایت پوشش، قابل تصور نیست.
گرچه تفاوت رفتارهای انسانی و حیوانی ریشه در تفاوت خلقت و فطرت گرایش‌ها و منش ها دارد.
در اسلام از نشانه های برجسته ی عفاف می توان به پوشش اسلامی (حجاب) اشاره نمود.
شهید مطهری می نویسد:
وقتی زن پوشیده و سنگین از خانه بیرون رود و جانب عفاف و پاکدامنی را رعایت کند افراد فاسد و مزاحم جرأت نمی کنند معترض آنها شوند.
و از نظر اسلام هر قدر جانب عفاف و ستر (پوشش ) را مراعات کند پسندیده تر است.
نشانه بودن «حجاب» برای « عفاف» گریزناپذیر است.پوشش، نشان عفاف است.
بخوانید : عفاف و حجاب
عفت و حیا خلصتی انسانی است که در تاریخ بر نمی‌تابد در مورد پذیرش تمامی انسانها بوده و هست. و انسان های بزرگ و ادیان آسمانی نیز بدان توصیه کرده‌اند.
در شریعت اسلامی نیز بر آن تأکید فراوان شده است.
همین خصلت انسانی یکی از فلسفه‌های اصلی پوشش آدمی بوده است .
در خصوص اندازه ی وابستگی پوشش با حجاب، استاد مطهری می نویسند:
«حیا و عفاف از ویژگی های درونی انسان است و حجاب به شکل و قالب و نوع و چگونگی پوشش برمی‌گردد. تفاوت باطن و ظاهر یا روح و جسد و یا گوهر و صدف را می‌توان به عنوان تمثیل در این زمینه به کار برد. به گمان ما این ها دو حقیقت هستند و میزان وابستگی این نیاز به تأمل دارد.»
زن مسلمان چنان رفت و آمد کند که علائم وقار و عفاف از او هویدا باشد؛
حجاب و پوشش تنها یک تکلیف است و نشانه ی یک خصلت انسانی (عفاف)؛
حجاب و پوشش نشانگر عفت است؛
قرآن عفت دختران شعیب را در حال چوپانی و آب دادن به گوسفندان در جمع مردان بازگو می‌کند.
عفت مریم را معبدی که همگان چه زن و چه مرد به پرستش می آیند، می ستاید.
آیات عفت دختران شعیب و عفت مریم (س) همان رعایت خویشتن داری و دارا بودن نشانه های آن در کردار و گفتار نیست؟
متانت در سلوک ظاهری و در انتخاب پوشش از عفاف درونی خبر می دهد.
گرچه نگاه به مسأله حجاب، نگاه به عاملی مهم و مؤثر در رشد معنوي و اخلاقی جامعه است، اما آنچه در قدم اول ضروري تر به نظر میرسد، سالم سازي بنیانهاي اخلاقی جامعه است.
رابطه حجاب و عفاف
انگیزه حقیقی گرایش زن به حجاب احساس فطري یا غریزي شرم و حیا می باشـد.
شـرم و حیا در زن نسـبت به بیگانگان ماننـد غیرت در مرد است.
به عبارت دیگر درك و شـعور فطري و الهام غریزي زن به حفظ خود از دستبرد نا اهلان، براي بالا بردن ارزش وجود خویش است.
شرم و حیا و عشق و اشتیاق به عفاف و پاکدامنی، تدبیر مکانیسـمی است نهفته درخلقت و فطرت زن، که او را وادار می سازد که گـاهی به صورت ناخودآگـاه، خود را از چشم نـامحرم بپوشانـد. به همین لحاظ وقتی احساس حجب و حیا را از دست می دهـد، در محیط ناامن اجتماع هم کشف حجاب می کنـد و به عکس وقتی احساس شـرم و حیا در او زنده است در محیطی که امنیت کامله موجود دارد، باز هم متمایل به پوشاندن خویش است.
بـدون شـک پوشـش و حجـاب و عفاف به حفـظ عفت و پاکـدامنی زن کمـک خواهـد کرد؛
زیرا بی عفتی، ریشه تمام فسادها و تباهی هاست و باعث متلاشـی شدن کانون هاي گرم خانواده و در نتیجه سرگردان شدن فرزندان وگرایش آنها به ناهنجاری ها و مفاسد اخلاقی است.
هرقـدر پـدران و مادران بهتر و راسـخ تر، نقش الگویی را عهـده دار باشـند، تأثیر جـذب و رشـد اخلاقی فرزنـدان آنان بهتر و وسیع تر صورت خواهـد پـذیرفت.
لـذا والـدین بایـد تلاش کنند در امور دینی و اخلاقی و پرورش حیا و عفت براي فرزندان خود الگو باشند.