کارکرد چادر

براي تشـخیص بهتر کارکرد چادر ، رجوع به شأن نزول این آیه مبارك و تفسیرهاي عبارت «یعرفن فلا یوذین » می تواند مؤثّر باشد. مفسران ، شـأن نزول آیه را بـا انـدکی تفـاوت نقـل کرده اند و در تفسـیر عبارت مـذکور، به دو دسـته تقسـیم میگردنـد.

مرحوم  زمخشري ، شأن نزول آیه را تعرض بیمار دلان و مردان فاسد به زنان آزاد، به عذر اشتباه گرفتن آنها با کنیزان دانسته اند.

زمخشري مینویسد:

در اول اسلام ، زنان بر اساس آداب و رسوم جاهلی شان، پوشش کاملی نداشتند؛

و در میـان مردان با پیراهن و روسـري، ظـاهر می شدنـد؛ و هنگـامی که شب از خانه خارج می شدند؛

جوانان فاسـد و هرزه برای زنان آزاد مزاحمت ایجاد کرده،,و به آنها تعرض می کردند، و با این گفته گمان کردیم او کنیزك است براي کار خود دلیل می آوردنـد .

بنابراین، زنان آزاد را وادار به پوشـیدن روپوش هاي گسترده و پوشانیدن سـر و صورت کردند؛

تا بدین شـیوه، از کنیزان تشخیص داده شوند و حشـمت و وقار آنها، مانع طمع اهل شهوت بدیشان شوند.

بر اسـاس این تفسـیر، کارکرد چادر، امتیـاز دادن زنـان آزاد از کنیزکان بوده است،

ولی این مطلب، خالی از ایراد نیست. و نمی تواند کارکرد چادر را به درستی بیان کند.

براساس این تفسـیر، آزار و اذیت کنیزکان، بی اشکال بوده و عذر مزاحمان آنان موجه می شود و این مطلب صحیح نیست زیرا که لازمه آن، تجویز آزار و اذیت کنیزکـان از نظر اسـلام است و حـال اینکه چنین لازمه اي درست نیست؛ زیرا اگرچه حکم پوشـش سـر، بر اسـاس دلایـل و مصالحی شامل کنیزکان نگردیـده است، ولی به هرحال آزار و اذیت ،حّتی در مورد آنان نیز گناه است.

در آیینی که پیشواي آن می فرماید:

«مسـلمان حق دارد از غصه بیرون کشیدن خلخال از پاي دخترک یهودي دق کند»،

چگونه  آزار و اذیت کنیزکی مسلمان را می توان بدون اشکال دانست؟

به یقین ، کنیز بودن ، نمی توانسـته عذر موجهی براي منافقان و بیمار دلان باشد.

ازاین رو، این تفسـیر نمی تواند قابل قبول باشد و به سراغ شأن نزول و تفسیر مفسران دیگر میرویم.

تفسیر قمی ذیل آیه ۵۹ سوره احزاب بدین صورت بیان شده :

شـأن نزول این آیه چنین بود که زنان از خانه بیرون می شدنـد تا به مسـجد آینـد و دنبال رسول خـدا صـلی الله علیه و آله نماز بخواننـد.

هنگام شب زنان براي نماز مغرب و عشا بیرون می آمدند، جوانان سـِر راه آنان می نشسـتند و متعرض ایشان می شدند. ازاین رو، خداي تعالی این آیه را نازل کرد.

نظر علامه طباطبایی رحمه الله در مورد عبارت «ذلک ادنی ان یعرفن فلا یوذین» :

پوشانیـدن همه بـدن، به شـناخته شـدن به اینکه اهـل عّفت و حجاب و صـلاحند نزدیکتر است.

در نتیجه ، وقتی به این عنوان شناخته شدند، دیگر اذیت نمی شوند؛

یعنی اهل فسق و فجور متعرض آنان نمی گردند .

در پایـان، به نقـل سـخنان خـانم دانشـجویی که چادر را به عنوان حجاب برتر براي خویش برگزیـده، و از کارکرد چادر بسیار راضی است ، می پردازیم.

خانم ن.ق: چـادر و حجـاب را من براي خودم یـک عامـل نجات بخش در رویارویی با مرد نامحرم می دانم.

به ویژه وقتی که متوجه می شوم مردي یا مردانی نگاه هاي آلوده اي دارند،

در آن وقت که چادرم را محکم تر می گردانم تا صورتم در تیررس نگاه هاي آنها نباشـد،

یک احساس امنیت و توأم با رضایت به من دست می دهد؛

به خاطر اینکه هم توانسـتم آنها را ناکام بگذارم و هم خود را از نگاه آلوده و مسـموم کننـده حفظ کنم.

ازاین رو، احساس آرامش می کنم… .

پیشتر حجاب نداشـتم. اکنون که با حجاب کامل (چادر) در رفت و آمـدم و این دو را با هم مقایسه می کنم،

میبینم حجاب باعث کاهش خودنمایی در من شد؛

در صـورتی که در دوره بـدحجـابی، احسـاس می کردم که گرفتـار نقیصه احسـاس خود کم بینی و خودنمـایی هستم…

توصـیه من به بانوان این است که:

اگر ما حجاب را براي مصونیت خود انتخاب می کنیم،چه بهتر که حجاب کامل تر را انتخاب کنیم تا در مصونیت بیشتري باشیم.