چادر

در لغت نـامه دهخـدا کلمه «چادر» چنین آمـده است:

«چادر پارچه ایست که زنان براي پوشانـدن چهره و دست ها و سایر اعضا و البسه بر روي همه لباس ها می پوشـند».

سه معنا هم در فرهنگ فارسـی معین براي این واژه آورده شده است:

«بالاپوشـی که زنان روي سر اندازند و همه اندام آنان را بپوشاند؛ خیمه، پرده بزرگ و سایبان».

از سه معنای بالا، تنها معناي اول در نظر ماست.

البته چادری که زنان ایران می پوشند، جز اندکی از چهره را نمی پوشاند

و پوششی گسترده است که از بالاروي لباس هاي دیگر پوشیده شده و سر تا قدم ها را می پوشاند.

در بعضی موارد، در دو طرف پیشـانی دو بنـد یا قطعه اي کش به چادر وصل کرده تا بر روي پیشانی محکم گردد و دو طرف آن را که در قسـمت جلوي بـدن به بهم می رسـد، با دست به هم می گیرند تا باز نشده و لباس هاي زیرین نمایان نشود. بسـیاري از زنـان بـا حجاب نیز لبه هاي آن را در دو طرف صورت جمع کرده، آن را روي چانه با یک دست می گیرنـد تا از رهاشـدن آن به صورت آزاد که بیشتر،موجب کنـار رفتن آن از روي لباس هاي زیرین و گاه نمایان شـدن قسـمت هایی از گریبان و اطراف آن میگردد، بتوانند جلوگیري کنند. به طور معمول، رنگ این پوشـش در بیرون از منزل مشـکی است و در داخل منزل، به ویژه نوعی که برای وقت نمـاز استفاده می شود «چـادر نماز» نام دارد، که بیشتر رنگ هاي روشن و سـفید است.

البته، به دلیل قرینه هاي تاریخی زیر، پوشش چادر در ایران، تنها به زمان حاضر اختصاص ندارد

و قدمتی دیرینه داشته و حّتی می توان به دوران پیش از اسلام اشاره کرد.

بر اسـاس گفته کتـاب زن به ظّن تاریـخ، زنان اشـکانی بر بالاي لباس هاي خود چادر می پوشـیده انـد.

این نوع پوشش نه تنها در ایران که در دیگر مناطق نیز از دیر زمان رایج بوده است.

جرجی زیدان، دانشمند معروف مسیحی، در مورد حجاب زنان اروپا میگوید:

«اگر مقصود از حجاب، پوشاندن بدن به وسیله چادر، روسري و… است،

این موضوع قبل از اسلام و حتی پیش از دین مسیح در اروپا معمول بوده و مسیحیت هم در آن تغییري نداده است».

نویسنده کتاب فرهنگ البسه مسلمانان نیز از بوکینگهام که مسافرت هایی به بین الّنهرین داشـته، نقـل می کنـد:

«زنـان این دیـار، پارچه ی بزرگی از ابریشم مشـکی، همانطور که در میان زنان توانگر قاهره مرسوم است، می پوشند.»

همین نویسـنده با نقل اینکه در تصویرهاي سفرنامه ویت مان (سفرهایی به ترکیه آسیایی، سوریه و مصـر) یکحبر (چادر ابریشـمی سـفید رنگ) دیده می شود، نوشت:

«زنان روپوش فراخ سـیاهی می پوشند که تقریبا تمام بدن را پوشانده و تا پاشنه هاي پا پایین می آید.»

امروزه چادر نیز در بیشتر کشورهاي عربی و کشورهاي حاشـیه خلیـج فارس معمول است.

مسئله دست و پا گیر بودن حجاب در شکل چادر

بعضی در کارآمدی چادر این گونه شبهه کرده اند که «این نوع حجاب دست و پا گیر است.» آیا این ادعا صحیح است؟

در پاسخ می توان گفت :

اولا ، گرچه حجاب در شکل چادر رایج ایرانی ، ممکن است برای برخی افرادی که از سنین کودکی استفاده از آن را تمرین نکرده اند ، مقداری مشکل باشد ، ولی برای همه زنان ، خصوصا بانوانی که تجربه ی کافی استفاده از آن را دارند مشکل نیست . به همین دلیل اگر از زنان متدینی که از سنین قبل از بلوغ به استفاده از چادر عادت کرده اند سوال شود که آیا استفاده از چادر برای شما دست و پاگیر است ، پاسخ آنها منفی خواهد بود.

ثانیا ، یکی از علل دست و پاگیر دانستن چادرهای ایرانی و سختی کنترل آن برای بعضی از بانوانی که خیلی استفاده از آن را تمرین نکرده اند ، باز بودن جلوی آن است ، که برای حل این مشکل نیز زنان و دختران می توانند از چادرهای مشکی موجود در بازار که دارای آستین هستند مانند : چادر عربی ، چادر دانشجویی ، چادر جده ، چادر لبنانی و … استفاده کنند که کنترل آن ها آسان تر از چادرهای ساده است . هم اکنون نیز عده ای از زنان و دختران ایرانی از این نوع چادرهای مشکی خرید و استفاده می کنند.